De woonsituatie in Sofia, hoofdstad van Bulgarije

Na de tweede wereldoorlog vond in Sofia, hoofdstad van Bulgarije, een bevolkingsexplosie plaats met een aangroei van 12.000 in de jaren ’80. In 1961 waren er 350.000 inwoners, nu zijn er dat 1,200,000.00, plus dan nog enkele honderdduizenden niet-geregistreerden. Deze bevoklingsaangroei geldt helemaal niet voor de rest van het land dat zich integendeel met een emigratie geconfronteerd ziet. Alleen Varna, havenstad aan de Zwarte Zee, kent een gelijkaardige bevolkingsaangroei.

Systeem flats

Drie kwart van de bevolking van Sofia woont in een systeem flat. Systeem flats zijn grijze en soms gekleurde gebouwen die in een ring rond de stad staan. Er zijn er zo een 250.000. Ze zijn er vlug neergezet in de jaren van ’45 to ’90 door een drietal systeem bouwfirma’s. Alles moest vlug gebeuren om de sterke aangroei van de stad te kunnen bijhouden. In de systeem flats wonen mensen met verschillende graad van welvaart. Een brede middenklasse mag je het noemen. Ook de leeftijdsgrenzen liggen ver uiteen. Oud en jong, arm en redelijk bemiddeld wonen hier tesamen. De flats komen voor in namen zoals vriendschap I, vriendschap II, … Jeugd I (МЛАДОСТ I of Mladost I), Jeugd II. In de communistische tijd was het normaal dat mensen per beroep in één blok ondergebracht waren. Daar zijn nu nog sporen van over. Wie zijn huis wil isoleren doet dat op eigen kosten en geeft zijn gevel dan een speciaal kleurtje.

De armsten, de Roma of zigeuners, wonen deels in de systeem flatten of ook in bakstenen huisjes die meer van krotwoningen hebben. Naar schatting wonen er 700.000 Roma in Bulgarije waarvan slechts 370.000 officieel. 80% zou onder de armoedegrens leven. Sinds toetreding van Bulgarije tot de EU wordt discriminatie van de Roma volledig afgekeurd en zijn ze tot integratie gedwongen. Zo geraken velen aan een job als straatveger.

De beter begoeden wonen in het universitair kwartier van de technische universiteit. Of in vooroorlogse herenhuizen of bakstenen flats.

In negentiende eeuwse straatjes van het stadscentrum staan verder afwisselend opgeknapte oude panden, flatjes en bouwvallen. Bouwmaatschappijen doen er de ronde om de mensen te bewegen naar een nieuw appartement te verhuizen.

Anarchistisch bouwbewind

Zoals in de rest van Bulgarije komen ook in Sofia veel onafgewerkte huizen voor. Dit is niet altijd een overblijfsel van de val van het communisme. Het heeft ook te maken met de anarchistische woningbouw in Bulgarije. Als je de juiste mensen kent zet je een woning zoals jij ze wil, zelfs al is dat in strijd is met de heersende wetgeving. Maar blijk je dan toch met een eerlijke aannemer te maken hebben, dan kan die plots het werk staken omdat hij niet van de wet wil afwijken. Veel woningen blijven ook onvoltooid als het geld op is. Verder zou er ook een zwendel met papieren aan de gang zijn om belasting te kunnen ontduiken. Waaraan zelfs de banken meewerken bij het toekennen van een hypotheeklening.

Er is veel werk in voor architecten en bouwvaklui in Sofia. Veel flats gaan amper tien jaar mee gewoon omdat het bouwwerk van slechte kwaliteit is. Huurwoningen bestaan bijna niet. Elke Bulgaar heeft wel zijn eigen woning maar dat betekent tevens dat hij zelf voor het onderhoud moet instaan en daar is niet altijd geld voor. De bouw is trouwens een sectie met hoge winst, meer dan 50%:

– Kost van de grond: 100 à 200 leva / m²
– Bouwkosten: 200 à 250 leva / m²
________________________________________
Totale kosten: 300 à 400 leva / m² woonruimte
Kostprijs woning: 700 leva / m²

Dit is zelfs meer dan een winst van 100% op de ondergrens voor de kosten.

[Bron]